موسسه تحقیقاتی «نیلسون» در گزارش سالانه خود آخرین وضعیت سایت های شبکه اجتماعی در دنیای اینترنت را بررسی کرده است. در این گزارش استفاده کاربران از اینترنت در کشورهای ایالات متحده امریکا، برزیل، انگلستان، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، سوئیس و استرالیا مورد توجه قرار گرفته. آنچه در ادامه می آید نگاهی است به این گزارش سالانه که متن کامل آن از طریق نشانی زیر قابل دسترس است:http://blog.nielsen.com/nielsenwire/wp-content/uploads/2009/03/nielsen_globalfaces_mar09.pdf
شبکه های اجتماعی پدیده وب سال 2008 از نظر استقبال کاربران اینترنتی بودند. دو سوم از جمعیت کاربران اینترنت در کشورهای مورد بررسی،بازدیدکننده شبکه های اجتماعی یا وبلاگ ها هستند. در این گزارش در برخی بخش ها سایت های شبکه اجتماعی و وبلاگ ها به دلیل مشابهت در کنار هم قرار گرفته اند و با عنوان member communities از آنان یاد شده است. استفاده از سایت های شبکه اجتماعی و وبلاگ ها در اینترنت رشد داشته و به چهارمین مورد استفاده کاربران تبدیل شده است. در بین شبکه های اجتماعی محبوب از قبیل مای اسپیس، اورکات، فیس بوک و ببو رشد استفاده از فیس بوک بیشتر از سایر رقبا بوده است. استفاده از این سایت های شبکه اجتماعی در کشورهای مختلف با ترکیب متفاوتی همراه بوده است. در حدود نیمی از کشورهای مورد بررسی فیس بوک صدرنشین جدول شبکه های اجتماعی بوده و در برخی دیگر سایر رقبا هنوز از فیس بوک جلوتر هستند. رشد استفاده از «اینترنت همراه» که در گسترش کاربران شبکه های اجتماعی نقش داشته و تحولات بازار تبیلغات آنلاین در این نوع سایت ها هم از دیگر موضوعاتی است که در این گزارش به آنها پرداخته شده است. وبلاگ ها و شبکه های اجتماعی؛ چهارمین فعالیت محبوب اینترنتی وبلاگ ها و شبکه های اجتماعی در فاصله سال 2007 تا 2008 با رشدی پنج درصدی از رتبه پنجم محبوب ترین بخش های اینترنت به رتبه چهارم رسیده اند. جستجوی اینترنتی همچنان با حدود 86 درصد استفاده کاربران، محبوب ترین فعالیت اینترنتی است. بعد از جستجو، اجتماعات وپورتال های عمومی با 85 درصد و استفاده از نرم افزارها با 73 درصد دومین و سومین بخش محبوب کاربران در اینترنت هستند. استفاده از ایمیل هم که سال 2007 چهارمین فعالیت محبوب اینترنتی بود با یک پله سقوط به رده پنجم رفته تا با 65 درصد استفاده، بعد از شبکه های اجتماعی قرار بگیرد. استفاده از همه این بخش های پنج گانه اصلی سیرصعودی داشته ولی رشد استفاده از وبلاگ ها و شبکه های اجتماعی قابل توجه و بیشتر از سایر فعالیت ها بوده است.
آلمان، بیشترین رشد استفاده از شبکه های اجتماعی و وبلاگ ها استفاده از شبکه های اجتماعی و وبلاگ ها در کشورهای مورد بررسی با رشدی حدود پنج درصدی از 61 درصد به 67 درصد رسیده است. اما میزان این رشد در کشورهای مختلف متفاوت است. آلمان با 12 درصد، انگلستان با 10 درصد و ایتالیا و اسپانیا با همین حدود بیشترین رشد استفاده از این سایت ها را داشته اند. در میان کشورهای بررسی شده، کاربران برزیل همچنان صدرنشین استفاده از شبکه های اجتماعی و وبلاگ ها هستند و بیش از 80 درصدشان از شبکه های اجتماعی و وبلاگ ها استفاده می کنند. بعد ازبرزیل به ترتیب اسپانیا، ایتالیا، ژاپن، انگلستان، ایالات متحده امریکا، فرانسه و استرالیا بیشترین کاربران را دارند و آلمان و سوئد با 51 درصد در انتهای جدول قرار گرفته اند.
رشد 566 درصدی فیس بوک در زمان صرف وقت در اینترنت زمانی که کاربران در اینترنت به شبکه های اجتماعی و وبلاگ ها اختصاص می دهند در فاصله یک سال رشد 63 درصدی داشته و به 45 میلیارد دقیقه رسیده است. این در حالی است که زمانی که به کل اینترنت اختصاص داده شده است رشد 18 درصدی داشته و از این روی رشد شبکه های اجتماعی سه برابر کل اینترنت بوده است. در بین شبکه های اجتماعی اما استفاده از فیس بوک صعود خیره کننده ای داشته و زمان استفاده از آن 566 درصد رشد داشته است. زمان استفاده از فیس بوک در حوزه مورد مطالعه حدود شش برابر شده و از سه میلیارد دقیقه به 20 میلیارد دقیقه رسیده است.
سهم شبکه های اجتماعی و وبلاگ ها از کل اینترنت به خاطر رشد قابل توجه استفاده از شبکه های اجتماعی، این سایت ها سهم قابل توجهی از کل زمان صرف شده در اینترنت را به دست آورده اند. در حالی که این سهم در سال 2007 حدود شش درصد بوده، در سال 2008 به حدود نه درصد رسیده و رشد 38 درصدی داشته است. در بین کشورهای بررسی شده سوئیس با 207 درصد و آلمان با 140 درصد بیشترین رشد در زمان صرف شده برای استفاده از شبکه های اجتماعی را داشته اند. برزیل با تغییر منفی شش درصد نسبت به سال قبل تر روندی معکوس را طی کرده ولی همچنان با 23 درصد صدرنشین جدول زمان صرف شده به وسیله کاربران برای سایت های شبکه اجتماعی است.
بیشترین کاربران فیس بوک؛ 35 تا 49 ساله ها ترکیب سنی استفاده کنندگان از فیس بوک در سال های اخیر به میزان قابل توجهی تغییر کرده است. در حالی که فیس بوک در ابتدا در محیطی دانشگاهی و برای استفاده دانشجویان راه اندازی شد و کاربران اولیه آن اکثرا جوان بودند، به تدریج مخاطبان آن گسترده تر شد و تعداد کاربران مسن تر در این شبکه اجتماعی افزایش پیدا کرد. در حال حاضر 35 تا 49 ساله ها با جمعیت حدود 24 میلیون نفر بیشترین کاربران فیس بوک را تشکیل می دهد. بعد از آن 18 تا 34 ساله ها قرار دارند و حدود 23 میلیون نفر از اعضای فیس بوک هستند. 50 تا 64 ساله ها هم با حدود 14 میلیون سومین گروه سنی محسوب می شوند. در حالی که تعداد کاربران 50 سال به بالای فیس بوک حدود 17 میلیون نفر است، کاربران زیر 18 سال این شبکه اجتماعی تنها حدود هفت میلیون نفر هستند که این نشان دهنده ترکیب جمعیتی نسبتا مسن این شبکه اجتماعی است. افزایش ورود کاربران مسن به شبکه های اجتماعی تغییر در ترکیب جمعیتی نه فقط در فیس بوک، بلکه در کل فضای شبکه های اجتماعی و وبلاگ ها اتفاق افتاده است. این تغییر ترکیب جمعیتی از طریق مقایسه میزان رشد کاربران هر گروه سنی به خوبی قابل مشاهده است. این سایت ها در فاصله سال 2007 تا 2008 شاهد کاهش رشد استفاده کاربران زیر 35 سال و افزایش استفاده کاربران بالای 35 سال بوده اند. میزان استفاده از کاربران زیر 18 سال سیر نزولی داشته و 9 درصد افت کرده است، همین طور استفاده کاربران 18 تا 35 سال هم با یک درصد کاهش همراه بوده است. این در حالی است که کاربران 35 تا 49 سال با دو درصد، 50 تا 64 سال با چهار درصد و کاربران بالای 65 سال با هفت درصد رشد سیر صعودی داشته اند. شناخت این تغییرات در ترکیب جمعیتی شبکه های اجتماعی و وبلاگ ها، به بازاریابان و آگهی دهندگان اینترنتی برای پیدا کردن بهتر مخاطب هدف کمک کرده است. فیس بوک اول در تعداد کاربر، ولی نه جذب آگهی هرچند استفاده از فیس بوک در یکی-دو سال اخیر رشد خیره کننده ای داشته و این سایت توانسته به صدر جدول شبکه های اجتماعی از نظر تعداد کاربر برسد ولی در زمینه جذب آگهی و کسب درآمد به همین میزان موفق نبوده است. مقایسه سه شبکه اجتماعی فیس بوک، مای اسپیس و ببو در زمینه های مختلف وضعیت آنها در زمینه موفقیت در تبلیغات را نشان می دهد. میانگین تعداد بازدید در ماه در سایت فیس بوک به تنهایی به اندازه مجموع بازدید از سایت های مای اسپیس و ببو است. اما از نظر میزان تعداد آگهی دهندگان و کمپین های تبلیغاتی به ترتیب مای اسپیس، ببو و فیس بوک رتبه های اول تا سوم را دارند. بدین ترتیب مشاهده می شود که فیس بوک علی رغم موقعیت بالقوه بهتر برای جذب آگهی و کسب درآمد در این زمینه رقابت را به دو رقیب دیگرش باخته است. در حالی که درآمد فیس بوک در این زمینه در سال 2008 حدود 300 میلیون دلار تخمین زده می شود، درآمد مای اسپیس را حدود یک میلیارد دلار تخمین می زنند که بالغ بر سه برابر درآمد فیس بوک است. تمرکز مای اسپیس بر روی مخاطبان جوان و نوجوان در این زمینه تاثیرگذار بوده است چرا که این مخاطبان بازار مناسب تری برای تبلیغ و فروش محصولات سرگرم کننده در حوزه هایی از قبیل موسیقی فراهم می کنند. در واقع مای اسپیس و ببو با تمرکز بر محتوای سرگرم کننده توانسته اند به سمت کسب درآمد بیشتر قدم بردارند و از دیگر رقیب شان یعنی فیس بوک جلو بزنند. فیس بوک به جای مای اسپیس در صدر جدول رشد 168 درصدی فیس بوک در فاصله سال 2007 تا 2008 در زمینه تعداد بازدیدکننده باعث شد این شبکه اجتماعی با پشت سر گذاشتن مای اسپیس به صدرنشین جدول شبکه های اجتماعی تبدیل شود. در همین زمان مای اسپیس سیر نزولی را طی کرده و تعداد بازدیدکنندگانش کاهش سه درصدی داشته است. در بین سایر شبکه های اجتماعی لینکدین هم با 137 درصد افزایش، رشد تعداد بازدیدکننده قابل توجهی داشته و در بین سایت های شبکه اجتماعی به جایگاه مناسبی دست پیدا کرده است. فیس بوک در نیمی از کشورها اول است از بین کشورهای بررسی شده فیس بوک در استرالیا، اسپانیا، سوئیس، فرانسه، انگلستان و ایتالیا محبوب ترین شبکه اجتماعی است. در بین این شش کشور در سه کشور، یک شبکه اجتماعی محلی در بین سه سایت اول حضور دارد. در استرالیا به ترتیب فیس بوک، مای اسپیس و ببو؛ در سوئیس به ترتیب فیس بوک، نت لاگ و مای اسپیس و در ایتالیا به ترتیب فیس بوک، مای اسپیس و نت لاگ شبکه های اجتماعی اول و سوم هستند. در اسپانیا در حالی که فیس بوک اول و مای اسپیس سوم است، شبکه اجتماعی توئنتی که یک سایت محلی اسپانیولی زبان است در رده دوم قرار گرفته. در فرانسه هم فیس بوک در رتبه اول و مای اسپیس در رده سوم قرار دارد ولی رتبه دوم در اختیار یک شبکه اجتماعی محلی فرانسوی زبان است. فیس بوک در نیمی از کشورها اول نیست اما گروه دوم کشورهای مورد بررسی که در آنها فیس بوک محبوب ترین شبکه اجتماعی نیست همراهی کمتری با جریان جهانی استفاده از شبکه های اجتماعی داشته اند و استفاده از شبکه های اجتماعی محلی در آنها پررنگ تر است. در چین و ژاپن هر سه شبکه اجتماعی اول از نظر محبوبیت، محلی هستند و اثری از شبکه های اجتماعی امریکایی و انگلیسی زبان دیده نمی شود. در آلمان هم دو شبکه اجتماعی اول و دوم محلی هستند و مای اسپیس در رده سوم قرار دارد. در برزیل اگر چه هیچ کدام از سه شبکه اجتماعی اول محلی نیستند و انگلیسی زبان هستند ولی کاربران این کشور همنوایی کمی با کاربران جهانی داشته اند. اورکات، سومیکو و مای اسپیس سه شبکه اجتماعی اول در برزیل محسوب می شوند.فیس بوک که در اغلب کشورهای دنیا از جمله شبکه های اجتماعی محبوب به حساب می آید در این کشور جایگاهی ندارد و تنها حدود دو درصدکاربران آنلاین برزیلی مشاهده کننده فیس بوک هستند. اورکات که از زمان راه اندازی محبوب ترین شبکه اجتماعی در برزیل بود هنوز توانسته جایگاه خود را در این کشور حفظ کند. اورکات در برزیل محبوب ترین شبکه اجتماعی و سومین سایت محبوب است. فیس بوک اگر چه در همه کشورها محبوب ترین شبکه اجتماعی نیست ولی در فاصله سال 2007 تا 2008 استفاده از آن در همه کشورهای مورد مطالعه رشد داشته است. میانگین این رشد در کشورهای مورد بررسی 30 درصد بوده است. انگلستان با 47 درصد، ایتالیا با 44 درصد، استرالیا با 38 درصد، ایالات متحده امریکا با 33 درصد، فرانسه با 29 درصد، اسپانیا با 28 درصد و سوئیس با 27 درصد بیشترین رشد را داشته اند. استفاده از فیس بوک در سه کشور آلمان، برزیل و ژاپن هم رشد داشته هر چند این رشد قابل توجه نبوده است. شش درصد در آلمان، دو درصد در برزیل و نیم درصد درژاپن میزان رشد فیس بوک در فاصله سال 2007 تا 2008 بوده است. همانطور که اشاره شد آلمان و ژاپن از جمله کشورهایی هستند که در آن کاربران به شبکه های اجتماعی محلی توجه بیشتری دارند و در برزیل هم کاربران هنوز استفاده از اورکات را به فیس بوک ترجیح می دهند. تفاوت استفاده از شبکه های اجتماعی به خصوص فیس بوک و مای اسپیس دو رقیب اصلی بر اساس جنسیت، رده سنی و کاربران کشورهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. کاربران، شبکه های اجتماعی مختلف را برای اهداف خاصی به کار می گیرند و از این منظر هم می توان به تفاوت های بین این سایت ها پی برد. برخی از شبکه های اجتماعی در حوزه محدودی به شکل تخصصی فعالیت می کنند و از این نظر کارکردشان مشخص است ولی به کارگیری شبکه های اجتماعی عمومی هم متفاوت است. استفاده از فیس بوک و مای اسپیس در هفت زمینه مختلف بررسی شده و بیشترین تفاوت این شبکه های اجتماعی در استفاده از موسیقی بوده که در مای اسپیس حدود سه برابر فیس بوک است. این تفاوت را می توان به تفاوت ترکیب سنی کاربران این دو سایت مرتبط دانست که به آن اشاره شد.لیست شبکه های اجتماعی محبوب در چین نشان می دهد که رفتار کاربران این کشور به هیچ وجه با رفتار کاربران جهانی همنوایی ندارد. شبکه های اجتماعی مورد اقبال کاربران جهان که اغلب مالکیت امریکایی و زبان انگلیسی دارند در این کشور محبوبیت و جایگاهی ندارند. از بین 10 سایت اول تنها نام مای اسپیس در رده پنج به چشم می خورد و دیگر شبکه های اجتماعی، سایت های محلی هستند. استفاده از زبان چینی، فراهم کردن محیطی متناسب با فرهنگ محلی و همچنین سادگی امکان تبادلات مالی و تجاری در چین از جمله دلایلی است که باعث شده اقبال کاربران این کشور به شبکه های اجتماعی محلی بیشتر از سایت های امریکایی باشد. همچنین فراهم آوردن زیرساخت ها و امکانات دسترسی خاص به این سایت های محلی در چین و همکاری شبکه های اجتماعی محلی با پورتال ها برای هدایت بازدیدکنندگان چینی از جمله دیگر دلایل موفقیت محلی گرایی چینی بوده است.


منبع :مدیا نیوز