به نام خدا

یکی از مهمترین کار کردهای خانواده تولید نسل است و تداوم تولید نسل با وقوع ازدواج امکان پذیراست.قبل از وقوع انقلاب، برنامه های کنترل جمعیت، در کشور ما، اجرا می شد و نرخ رشد جمعیت هم در حد پایینی قرار داشت.

شرایط اول انقلاب و وقوع جنگ و تحمیل آن از سوی کشور عراق بر ایران موجب شد تا مسئولین ذیربط در مسائل کشور، جهت تأمین نیروی دفاعی و کار در جامعه، بر خلاف پیامدهای مترتب بر آن، فرزند آوری را تشویق و تبلیغ نمایند.

اتخاذ این سیاست باعث شد؛ علاوه بر رشد سریع جمعیت و افزایش نرخ آن، ساخت سنی جمعیت نیزبه گونه ی قابل توجهی  دگرگون گردد. به طوری که پس از گذشت سالها، هنوز بیش از40 درصد جمعیت کشور زیر سن 15 سال قرار دارند و این پدیده حکایت از جوان شدن و جوان ماندن جمعیت جامعه دارد.

 به عبارت دیگر، طی غالب سرشماریهای به عمل آمده، قاعده هرم جمعیتی جامعه در میان دو جنس زن و مرد، تاحدودی متقارن و عریض بوده است.

دگرگونی در ساخت جمعیت جامعه و عوامل دیگر همانند: افزایش نیاز ها، کمبود امکانات موجود و فقدان ابزار مناسب در ارضاء نیازهای ایجاد شده که هر روز توسط رسانه ها و تبلیغات متداول  بر دامنه و حجم آنها افزوده می شده و می شود، موجب گردیده تا مشکلات فراوانی در زمینه دستیابی به شغل، مسکن و اموزش مناسب ایجاد شود. که هرکدام از انها پس از دوران جنگ کم کم به شکل یک مسئله اجتماعی مطرح گردیدند.

علاوه بر موارد یاد شده سالانه جمعیتی بالغ بر 800000 هزار نفر وارد سن فعالیت اقتصادی می شوند و غالبا? جویای کار هم می باشند. که اگر امکانات دولت نیز در شرایط تورم حاکم بر جامعه،کاملا بسیج شود؛ امکان ایجاد فرصت های  شغلی جدید برای این جمعیت انبوه وجود ندارد و آمار بیکاران هر سال به سال ماقبل نیز افزوده خواهد شد و غیر از ایجاد نارضایتی مردم در بی توجهی به ایجاد فرصت های شغلی جدید و به تبع آن بهره مندی از دیگر مزایای اجتماعی پیامد مثبتی از آن منتزع نخواهد شد.

 مضاف بر آن ایجاد فرصت های جدید شغلی نیز متاثر از میزان رشد اقتصادی کشور است. که اگر جامعه توان تحرک و رشد اقتصادی نداشته باشد امکان ایجاد فرصت های شغلی متناسب با آمار فوق الاشاره وجود نخواهد داشت.

امسال به صورت استثناء از سوی دولت اعلام شده که بالغ بر 2500000 (دو میلیون و پانصد هزار) فرصت شغلی جدید ایجاد خواهد شد و اگر چنین مهمی عملی گردد گامی اساسی در راستای رفع بیکاری در جامعه و تصدیق موارد مذکور خواهد بود.

 این سیاست و برنامه ریزی، هرچند گامی مهم و اساسی در شکوفایی اقتصاد جامعه خواهد بود اما باید دید که سهم استان و شهرستان محروم دلفان از آن چه مقدار می باشد؟ آیا همانند دیگر فرصت های از دست رفته شغلی در ادارات شهرستان دلفان که توسط نیروهای فرامنطقه ای اشغال می شود، امسال نیز این فرصت از دست خواهد رفت یا نه؟ مسئولین چه اقداماتی در این زمینه انجام خواهند داد؟

از طرف دیگر افزایش جمعیت باعث شده تا فرصت های آموزشی مناسب برای اقشار و طبقات جامعه به طور برابر فراهم نشود.

به گونه ای که غالب مناطق کشور از جمله منطقه دلفان در استان لرستان هنوز از نظر تحصیلی بخصوص در مقاطع سه گانه و ادامه تحصیل در محل خود با مشکل مواجه هستند و حتی بعد از اخذ دیپلم برای ورود به دانشگاه در معنای واقعی، نه فروشگاه مدرک تحصیلی، مشکلات فراوانی پیش روی دارند.

 این مهم میسر نمی شود مگر اینکه همان رشته های معتیر دانشگاههای بزرگ کشور در مناطق قابل دسترس در حداقل 5 نقطه شمال، جنوب، غرب، شرق و مرکز کشوربا همان وسعت و حجم و اعتبار وارزش اجتماعی احداث شود و از تولید بی رویه نیروهای غیر کارامد و صدور مدرک تحصیلی فاقد ارزش علمی کاسته شود.

نظام جمهوری اسلامی برخلاف دوران شاهنشاهی که با جمعیت سی میلیون نفری قبل از انقلاب، بیش از شش میلیون بشکه نفت تولید و صادر می کرد. هم اکنون که با بیش از هفتاد میلیون نفر در حدود چهار میلون بشکه نفت تولید و تقریبا چیزی بیش از نصف آنرا صادر می کند، توانسته است بسیاری از مشکلات موجود در زندگی اجتماعی را کاهش دهد که اگر قوه قضائیه توان عملیاتی خود را در این راستا به توان اجرائی دولت نزدیک می کرد بسیاری از مشکلاتی را که امروزه مردم پیش روی خود دارند، کنار می رفت.

 بر خلاف مشکلات دوران جنگ اعم از تهیه تجهیزات و مهمات و تأمین مواد غذایی جبهه و جنگ و هزینه های دوران باز سازی ، در آمدهای  محدود، باز پرداخت وام های سی میلیارد دلاری به دول خارجی، دولت تلاش کرده است تا با صرف هر 8 تا 10 میلیون تومان زمینه ایجاد یک فرصت شغلی مناسب را فراهم نماید. اما این هزینه ها بگونه ای نبوده است که مشکل بیکاری را به طور کلی بر طرف نماید.

با این همه تلاش ها ادامه دارد ولی هنوز انتظارات بسیاری از مردم در جوانب مختلف بر آورده نشده است که فاکتورهای متعددی در این عدم موفقیت ها م?ثرند.

·         نابرابری فضایی در جامعه ایران از گذشته تا به حال وجود داشته و دارد و تلاش دولت ها برای ریشه کن نمودن آنها یکسان نبوده و در مواردی به تشدید آنها کمک کرده است.

·         قوای سه گانه به صورت برابر در اداره کشور مشارکت ندارند. کار مجلس به قانون گذاری، دادن رأی اعتماد و استیضاح وزراء محدود شده و در مواردی با دخالت های بی مورد برخی نمایندگان در چیدمان و آرایش نظام اداری در منطقه تحت مسئولیت، زمینه قانون شکنی را فراهم نموده و خود منشآء تمرد از قانون می شوند.

·         قوه قضائیه  هرچند در ایجاد آرامش اجتماعی و برقراری نظم و امنیت من حیث المجموع موفقیت هایی داشته است، اما با رخوت و سستی خود  و عدم هماهنگی با قوه مجریه نه تنها در تنظیم بازار و جلوگیری از اختلاس ها و احتکار ها نقش برجسته ای ایفاء نکرده است، بلکه در اطاله دادرسی، زمینه تجری مجرمین در ارتکاب جرائم را نیز فراهم می نماید. که به تبع آن بی نظمی اجتماعی تبدیل به قاعده رفتاری غالب مردم در جامعه می شود? و فساد به بدنه نظام اجتماعی رخنه میکند و همانند بیماری که با تعویض خون به سلامت زمان گذشته بر نگردد هرگونه تزریق انرژی در لایه های آن جزء هدر دادن نیرو? کاری را از پیش نخواهد برد.

·         نیروی انتظامی با زحمات فراوان و قابل تقدیر باید به گونه ای تامین شود که براحتی توسط افراد فرصت طلب تطمیع نشود و خدمات ارزشمند این قشر بیدار توسط عده ای  با دادن  یا گرفتن مبالغی پول به حراج گذاشته نشود.

·         عدم حضور نخبگان در صحنه های مختلف اجتماعی برای حل و فصل مشکلات  در ابعاد اقتصادی? سیاسی? اجتماعی? فرهنگی? دینی و ... علاوه بر انباشت مشکلات?  نا امیدی اقشار توانمند و به تبع آن ی?س و سر خوردگی جوانان را به دنبال دارد  که خود روزی آرزوی ت?سی از نخبگان را در سر می پروراندند ولی راه به جایی نبرده و جامعه نیز از قدرت فکری آنها برای حل معضلات بهره لازم را نبرده است.

شهرستان دلفان از توابع استان لرستان سالانه بیش از 5000 نفر شرکت کننده کنکور سراسری دارد و مسلم است که 5 در صد آنها در مراکز معتبر علمی و دانشگاهی هم پذیرفته نمی شوند. لذا، تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.

گروههایی از همین افراد به خدمت سر بازی اعزام می شوند و آن هم مسلم است که سطح آموزشها و سخت گیریها و مزایا همانند مرخصی در همه واحد های نظامی مشابه یکدیگر نمی باشد.

 جوانان می بایست بخشی از عمر خود را در پادگانها سپری نمایند و این نیز هزینه های هنگفتی را برای دولت و به تبع آن جامعه فراهم می نماید.

دولت در برهه ای از زمان پس از انقلاب اقدام به فروش خدمت سربازی کرد که نارضایتی هایی را در سطح جامعه به ویژه در میان اقشار ضعیف به دنبال داشت.

 ناچار دولت برای ممانعت از بروز نارضایتی های اجتماعی به طرق مختلف سعی در جذب جوانان در مراکز اموزشی کرد و چون مراکز موجود جوابگوی خیل مشتاقان علم نبود، کم کم در کنار دانشگاهای روزانه،دانشگاه آزاد، شبانه، پیام نور، از راه دور، غیر انتفاعی، ضمن خدمت و ...  دایرگردید. این نیز تبعات فراوانی از جمله بالا بردن آمار فارغ التحصیلان بدون توجه به پتانسیل بازار کار و فرصت های موجود شغلی را به دنبال آورد.

 از جانب دیگر می دانیم با برگزاری کنکور دانشجویان توانمند شناسایی می شوند و در دانشگاههای معتبر علمی مشغول به تحصیل می گردند که بعد از فراغت از تحصیل بایستی در مرکز مهم و حساس بکارگیری شوند تا از سطح تفکرات آنها به نحو احسن استفاده گردد و از طرف دیگر در دانشگاههای غیر دولتی هم که توان رقابت علمی با دانشگاههای دولتی را ندارند به صورت انبوه دانشجو جذب و پذیرفته می شود.

 حال که فرصتهای شغلی در میزان محدودی  وجود دارد و باید از میان گروه انبوه اول افراد مناسب انتخاب شوند طالبان فراوان پیدا می کند که در مواردی دانشجوی پیام نور از دانشجوی تحصیل کرده دانشگاه صنعتی شریف و تهران و بهشتی روابط قوی تری پیدا می کند و فرصت شغلی را به نفع خود به دست می آورد و یا با سفارش ایکس و ایگرگ به فلان مدیر کل به استخدام فلان اداره در می آید و مدیر کل هم برای حفظ موقعیت خویش به طور متناوب از جانب فلان مسئول مقیم تهران سفارش می پذیرد و به جانب ادارات نورآباد نیرو روانه می کند تا فرصت های شغلی این مردم محروم به اشغال دیگران در آید و نیروی تحصیلکرده ما با مدرک ارشد به رانندگی بپردازد و مستخدم وآبدارچی ما از خرم آباد وارد شود و آنوقت پدران محروم این منطقه تن به کارگری در مناطق گرمسیر همانند اهواز و ماهشهر و بندرعباس بدهند و ماهها چهره فرزندان خود را نبینند و مسلمانی فریاد  نزند که ای مسئولین بی مسئولیت کدام دین و آیین این همه اجحاف را می پذیرد؟ ما آیه قران داریم که می فرماید با گناه خود? خدا را آزار ندهید ایا رفتار مسئولین در نادیده گرفتن حق مردم گناه محسوب نمی شود؟

انوقت گفته می شود که چرا نخبگان از کشور فرار می کنند و کسانی در راس امور قرار می گیرند که دابره تفکرات آنها برای حل مسائل بزرگ، کوچک است و به جای حل مشکلات هر روز بر دامنه مشکلات افزوده میشود.

بنابراین، اگر جمعیت جوان دوران تحصیل و خدمت سربازی خود را با موفقیت پشت سر بگذارد بالاخره نوبت به تشکیل خانواده می رسد و جامعه به اصطلاح اورا تحت فشار هنجاری قرار می دهد تا هر چه سریعتر اقدام به ازدواج و تشکیل خانواده نماید. و چون تشکیل خانواده بدون داشتن شغل براحتی امکان پذیر نیست لاجرم ،جوان با یک حساب سرانگشتی تعزب و تجرد را بر تشکیل خانواده ترجیح خواهد داد.

 از آنجائیکه اطفاء غرایز جوانان(درحالت و شرایط مشکلات اقتصادی جامعه و خانواده ها) از مسیر شرعی با بن بست مواجه می شود، مسیر های غیر شرعی را بر روی خود فراختر می بینند و از سوی دیگر حضور نیرو های کنترل کننده اجتماعی همانند پلیس و قاضی در اماکن گوناگون را کم رنگ احساس می کنند.

لذا? گرایش به این مسیر بیش از دیگر راهها خواهد بود و این نیروها نیز برای اینکه شأن اجتماعی آنها با عدم توانایی در کنترل جامعه دچار خدشه نشود? در مواردی جرائم آشکار را نیز نادیده گرفته و زمینه بروز مفاسد اجتماعی در سطح  وسیع فراهم میشود و آنگاه عرصه جامعه بر اهل دین و شریعت نیز تنگ خواهد شد که در مواردی امروزه این مصادیق براحتی قابل ر?یت می باشند.

از آنجائیکه به قول دکتر فرامرز رفیع پور افزایش نیاز، تلاش برای ارضاء ان را می طلبد و هرچه فاصله ارضاء نیاز و احساس نیاز بیشتر شود، افراد احساس محرومیت بیشتری می کنند و سپس به دنبال مسبب تحمیل این «احساس محرومیت» بر خود برخواهند آمد، ناچار به انتقاد از اولیاء امور و حتی تخریب آنها می پردازند. اینجاست که مشروعیت مسئولین و سیستمی که آنها مهره های اصلی و گرداننده آن تلقی می شوند، کم کم زیر سوال می رود.

فراموش نکنیم  روزگاری کشور ما توان ساخت یک کالسکه رانداشت? و انگلستان یک کالسکه را به عنوان هدیه توسط اولین سفیر خود برای پادشاه ایران? فتحعلی شاه قاجار فرستاد.

زمانیکه پادشاه ایران متوجه شد سفیر انگلستان میخواهد برای کالسکه اهدایی اسب نیز خریداری نماید اورا احضار کرد که چه میزان پول برای خرید شش اسب در نظر گرفته است؟ و قتی پاسخ شنید که ششصد تومان? گفت پول را به من بده لازم نیست اسب خریداری کنید و سفیر انگلستان متحیر ماند که پادشاه مملکت چگونه از او پول مطالبه میکند(سفرنامه گاسپار دروویل).

اما هم اکنون فقط دو قلم پرتاب ماهواره به فضا از سوی ایران و ساخت نیروگاه اتمی بوشهر و ترس غرب از ایران برای صدور تکنولوژی آن به دیگران  و بهم خوردن معادله قدرت در جهان را در نظر بگیرید.

انتقاد ما برای نشان دادن راه و بهبود امور است نه تخریب? در هیچ دوره تاریخی کشور ایران از نظر سخت افزاری و بعد مادی به انداز زمان حال پیشرفت و توسعه نداشته است? فقط بعد نرم افزای هماهنگ با بعد مادی نیست که فاصله این دو منجر به فقر فرهنگی در عرصه هایی شده است که امید آن داریم روزی هماهنگی و بهبودی کامل حاصل شود.